فهرست مطالب

عنوان 

سرانجام عمليات رواني

عمليات رواني به مثابه معرفتي بشري

مقدمه

امروزه فرار كودكان از خانه به صورت يك بحران در زندگي بسياري از خانواده ها درآمده است چرا كه در صد بالايي از اين افراد گرفتار مشكلاتي چون دزدي ؛ انحرافات جنسي و .... مي شوند. گر چه اين نوجوانان به دلايل مختلفي از خانه مي گريزند اما نتايج و پيامدهاي كم و بيش يكساني در انتظار آنهاست. پديده فرار دختران به عنوان يكي از چالش هاي اجتماعي نياز به مديريت قوي اجتماعي در زمينه آسيب هاي اجتماعي دارد. به طور متوسط روزانه 49 مورد فرار از منزل به مركز ساماندهي كودكان و نوجوانان فراري وابسته به شهر داري تهران گزارش مي شود( برزگر1383؛49).

پليس روزانه 90 نفر از جوانان فراري را كه قرباني تجاوز و غيره شده دستگير مي كند كه اكثر آنان در ترمينال ها ايستگاه هاي راه آهن؛ پارك ها و.... به سرمي برند( رسول زاده طباطبايي وهمكاران 1384:15) فرار دختران از منزل يك پديده چند علتي است كه ريشه هاي آن را ميتوان در فقر اقتصادي و فرهنگي؛ از هم پاشيدگي خانوادگي، طلاق يا جدايي عاطفه والدين؛وجود ناپدري يا نامادري؛ اعتياد؛رفاه و آزادي بيش ازحد، دوستان ناباب، تعرض جنسي توسط نزديكان، مشكل اخلاقي درخانواده، ازدواج تحميلي، وجود شكاف بين نسلها و اختلافات بين والد و فرزند و تغيير ارزشها و الگوها در فرزندان و...جستجو كرد( همان: 19)

فرار دختران از خانه نه تنها خود ايشان را در معرض آسيب هاي جدي رواني و جسمي قرار ميدهد بلكه در صورت عدم انجام اقدامات موثر براي حل آن؛ بخشي از نيروي كار و مادران فرداي جامعه از دست خواهند رفت. از آنجا كه بقاء جامعه در گرو بقاي خانواده و موفقيت و شكست جامعه در سلامت و يا گسستگي نهاد خانواده است؛ لذا خانواده از اهميت خاصي برخوردار است.

شخصيت كودك از طريق تعاملات خانوادگي رنگ مي پذيرد و والدين، اولين كساني هستند كه با رفتار و گفتار خود شخصيت كودك را پايه گذاري مي كنند. تعاملات خانواده موجب احساس آرامش، پذيرش و تامين سلامت رواني و يا بالعكس موجب تنفر و نارسايي در رفتار كودك مي شود. نوجواناني كه در خانواده هايي بزرگ مي شوند كه فاقد پذيرش شان مي باشند و مشكلات عديده اي رو به رو بوده و اغلب از محيط خانه و خانواده فراري اند.

موضوع مورد بررسي در اين تحقيق بررسي نگرش دانشجويان دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه آزاد اراك پيرامون فرار مغزها است . در اين پژوهش در پي آن هستيم كه دريابيم نگرش دانشجويان نسبت به مهاجرت چگونه است و اين نگرش معلول چه عوامل و پارامترهائي است .

اصولا مهاجرت و خصوصا مهاجرت نخبگان موضوعي است كه تمامي كشورها چه كشورهاي مهاجر فرست و كشورهاي مهاجر پذير به نوعي با آن درگير هستند . يكي از عوامل اصلي رشد و توسعه كشورها وجود متخصصان و نخبگان علمي آنها
مي باشد. تمامي كشورها صرف نظر ازتوسعه يافته يا توسعه نيافته هر سال مبالغ زيادي را صرف آموزش در كشور خود ميكنند تا بتوانند از اين راه دروازهاي ترقي و پيشرفت را بروي خود بگشايند, از طرف ديگر در كشورهاي جهان سوم كه ايران نيز يكي از آنها بشمار ميرود برنامه درست و منطقي براي بكارگيري اين نيروها وجود ندارد و با توجه به سيستم حكومتي اين كشورها كه سنتي مي باشد, متخصصاني را كه با اشتياق در پي آباداني و رشد جامعه خويش هستند سرخورده نموده وحتي گاهي با بي حرمتي و زدن انگهاي مختلف آنها را به فرار وا مي دارد . بايد توجه داشت كه وجود بافت سنتي در جوامع به جهت ترس از دست دادن قدرت هميشه با تغييرات در هر زمينه اي مقابله كرده است در حالي كه اين جوامع براي ادامه حيات در جامعه نوين جهاني مجبور به قبول بعضي از مظاهر تمدن هستند. در اين ميان قشر نخبه و متخصص جامعه دچار سردرگمي مي شود , از طرفي عشق به .وطن دارد و از طرف ديگر نمي خواهد فرصت يك زندگي بهتر و راحت تر را از خود دريغ كند . بنابراين مجبور مي شود يكي را برگزينند.

با توجه به اينكه موضوع نگرش در وهله اول بحثي است كه در حوزه روانشناسي اجتماعي قرار مي گيرد و همچنين نگرش داراي ابعاد شناختي , عاطفي و احساسي و نيز آمادگي براي عمل است و بطور كلي نگرش مرحله قبل از عمل است ,جامعه آماري ما نيز كساني هستند كه هنوز وارد عمل( مهاجرت ) نشده اند . اين جامعه آماري شامل كليه دانشجويان ورودي سال 1379 دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه آزاد اراك ميباشند . از آنجائي كه ممكن است تعدادي از همين دانشجويان در آينده جزء نخبگان كشور شوند , يافتن علل و عوامل مهاجرت اين قشر شايان اهميت است چرا كه پيشگيري هميشه بهتر از درمان است.

چهار چوب اين تحقيق بر اساس نظرات جامعه شناس بزرگ علم " مرتون "مي باشد . مرتون ساخت اجتماعي را انتظام اجتماعي و وسايل پذيرفتني براي دست يافتن به اهداف تعبير ميكند . از نظر او ساختها جهت رسيدن به مقاصد معيارهاي خاص و شيوهاي عملي ارائه ميدهند, راهكارهائي كه عمدتا بصورت كلي بيان ميشوند . بطور مثال يكي از اين راهكارها براي رسيدن به موفقيت در جامعه تحصيل است . از نظر وي فرد براي رسيدن به اهداف و مقاصد خود در جامعه به رسم پرستي روي مي آورد , تحصيل مي كند , وارد دانشگاه مي شود و پس از فارغ التحصيلي انتظار دارد كه وارد بازار كار شود . اما در اين مرحله ممكن است نتواند شغلي مناسب رشته و استعدادهاي خويش پيدا كند , كه عمدتا در اين برهه وي تحقق استعدادها , بازار كار و رفاه اجتماعي را در آنسوي مرزهاي كشور خويش تصور مي كند و با توجه به ساخت سياسي اجتماعي جامعه خود كه در بالا ذكر شد طبق نظريه مرتون به نوآوري دست مي زند و مهاجرت مي كند.

يكي از ويژگيهاي برجسته علم به مثابه يك نهاد اجتماعي به گفته مرتون جامعه شناس برجسته علم , علم جهان گرا و مالكيت ناپذير است . بنابراين مي توان گفت دانشمندان و نخبگان علمي و فكري و فرهنگي به هيچ جاي جهان يا دولت خاص يا جامعه اي معين تعلق ندارند.

عمده ترين متغيرهاي مستقل اين تحقيق عبارتند از:

فرار مغزها و عوامل موثر بر آنها

بخش اول: فرهنگ

تعريف فرهنگ:[1]

در تعريف تايلور[2] « فرهنگ» مجموعه پيچيده اي شامل دانش، معتقدات، باورها، هنرها، صنايع، فنون اخلاق، حقوق قوانين و آداب و رسوم و بالاخره تمام قابليتها و عادات و رفتاري است كه انسان به عنوان عضو جامعه خود فرا مي‌گيرد و در برابر آن جامعه وظايف و تعهداتي را در بر دارد.

فرهنگ يك گروه يا جامعه، عبارت است از مجموعه يي از باورها، آيين‌ها، انديشه‌ها، ارزشها و نيز مسايل، موضوعات و مقولات مادي كه تك تك افراد به عنوان اعضاي اين گروه يا اجتماع آن‌ها را فرا مي‌گيرند. مطالعات فرهنگي يا دست كم بخشي از اين مطالعات، شامل تجزيه و تحليل، طبقه بندي و تطبيق علمي اين پديده‌هاي گوناگون است. ( قاسم نژاد، ص 24).

چگونه با ديگران ارتباط موثر برقرار كنيم؟

فهرست

كمك به ديگران

واژه «خدمت»، مفهوم گسترده اي دارد و همه امور اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي را در برمي گيرد و به گذشت، فداكاري، ايثار و تحمّل رنج و سختي در همه اين امور، خدمت و خدمتگزاري، صدق مي كند.

كاري كه شكل آن مفيد و برخوردار از روح معنويت بوده و وسيله تقرّب به خدا باشد، در فرهنگ اسلامي خدمت ناميده مي شود.

بنابراين خدمتي كه مقدمه قرب الهي و در راستاي رضاي خدا نباشد، عبادت نيست و از اجر الهي سهمي ندارد.

پرداخت‏حقوق مالي، اعم از خمس و زكات و ساير صدقات، مصداقي است، از مفهوم كلي كمك و مساعدت به ديگران، به عبارت ديگر اسلام كه آموزه‏هاي آن با فطرت و خواست فطري انسان هماهنگي دارد، پيروان خود را به مساعدت در حق ديگران و اهتمام به رفع نياز همنوعان فرا مي‏خواند .

اين مفهوم كلي مصاديق گوناگوني را در بر مي‏گيرد; از جمله رفع نياز مالي ديگران تمام دستورالعمل‏هايي كه در كتاب‏هاي فقهي براي پرداخت‏خمس و زكات آمده و پاداش‏هايي كه در كتاب‏هاي اخلاقي - مبتني بر روايات - براي ادا كنندگان اين حقوق و مجازات‏هايي كه براي ترك كنندگان اين فريضه عنوان شده است، در همين چهارچوب قرار مي‏گيرند .

قرآن كريم در دومين آيه از سوره مباركه مائده افراد را به تعاون و همكاري با يكديگر و راه پرهيزكاري فرا مي‏خواند: «تعاونوا علي البر و التقوي‏» و نيز از رسول اكرم‏صلي الله عليه وآله آمده است: «هر كس صبح كند در حالي كه به امور مسلمين همت نمي‏گمارد، از آن‏ها نيست . هر كسي كه بشنود مردي فرياد مي‏زند و كمك مي‏طلبد و به او كمك نكند، مسلمان نيست‏»

«مقدمه »

پدران و مادران به حكم عواطف جوشان و نيرومند پدري ومادري فرزندان را در زير پر وبال محبت خود مي پرورانند .كمبودي براي آنها باقي نمي ماند وكمتر پدر ومادري است كه آرزومند نباشد فرزندانشان ازتمام مواهب زندگي برخوردار گردد و آينده اي درخشان برايش تامين نگردد لكن وقوع بسياري ازحوادث تلخ وناگوار در گذشته وحال نشان مي دهد كه تنها سرنوشت كودكان را به دست عواطف كوروكر پدران ومادران سپردن كافي نيست .

بشر نتنها قبول دارد كه طفل هم حق حيات دارد بلكه مادامي كه خود نتواند نيازمنديهاي خود را تامين كند بايد خوراك و لباس ومسكن اورا تامين كرد واورا در مسيري كه بابهره مند شدن از آموزش وپرورش به سوي يك زندگي بهتر وايدال پيش بروند .

تعاريف :

كودك:طبق تعريف ارائه شده توسط whoهر انسان كمتر از 18 سال كودك محسوب مي شود ويا از نظر سن به نمو جسمي ورواني لازم براي زندگي اجتماعي نرسيده باشد چون حيات واقعي كودك با تولد آغاز مي شودلذا دوران كودكي هم با تولد شروع مي شوداز نظر قوانين شرعي پايان كودكي نزد دختر 9 سال و نزد پسر 15 سالگي تمام قمري است .(قانون مدني