چكيده مطالب

دنياي كودكي و نوجواني از حيث خاص بودن، شگفت آور است و بدين علت از دنياي بزرگسالان، جدا مي‌شود. در واقع، كودكان و نوجوانان، هر كدام سلسله رفتارها، نگرش‌هاي و افكار منحصر به خود را دارند و از اين رو با هم برابر تلقي نمي‌شوند. بدين جهت نبايد پنداشت كه آن‌ها رويدادها و پديده‌ها را يكسان ادراك و تفسير مي‌كنند. كنجكاوي را نيز بايد از خصيصه‌هاي اصلي اين سنين محسوب كرد. تحقيقات، نشان مي‌دهد كه كودكان و نوجوانان،‌ علاقه وافري به سر درآوردن از مجهولات و اتفاقات كوچك و بزرگ دارند. گرچه كنجكاوي كودكان به دليل آن كه هنوز مقررات و محدوديت‌هاي اجتماعي را تجزيه نكرده‌اند از نوجوانان بيشتر است، با اين حال، كودكان و نوجوانان كنجكاو به راحتي تحت تاثير محركات محيطي قرار مي‌گيرند و ممكن است به سرعت، عقيده يا نظرشان عوض شود.

اين نحوه از عمل در پاره‌اي از موارد، موجب واكنش‌هايي مي‌شود كه هميشه براي والدين و بزرگسالان، قابل درك نيست ولي به هر حال،‌ نگاه و انتخاب آن‌ها را نشان مي‌دهد.

بايد توجه داشت كه كودكان،‌ خيلي عيني گرا هستند يعني بايد ببينند و لمس كنند تا باور نمايند ولي نوجوانان خيلي انتزاعي نگر از اين رو اهل تأمل و قياس بوده و با هر چالشي يا سوالي به راحتي كنار نمي‌آيند.

كودكان، به شدت تحت تأثير خانواده و رفتار والدين قرار دارند و بر خلاف، نوجوانان از همسالان و عوامل اجتماعي و فرهنگي تأثير مي‌پذيرند. البته بايد به اين مجموعه، برخي ويژگي‌هاي ديگر نظير جنسيت كودكان. محدوده‌ي پيش از دبستان تا دبيرستان، شخصيت كودكان و نوجوانان را نيز افزود كه با عنايت به تمامي اين ويژگي‌ها، مديريت رفتار و انديشه‌ي كودكان و نوجوانان براي هر دوره معنادار مي‌شود.

در رابطه با عدم دسترسي بسياري از خانواده‌ها به آنچه كه براي آينده فرزندانشان در نظر گرفته‌اند مي‌توان به يك مورد بسيار مهم اشاره نمود و آن مسئله، روش تربيت خانواده‌هاست و اينكه تا چه حد روشهاي آموزشي و تربيتي با اهداف در نظر گرفته شده هم سود و هم جهت است.

در حال حاضر بين تمام خانواده‌ها مي‌توان بخوبي مشاهده كرد كه والدين در خانواده در هر سطح اجتماعي كه هستند تمام سعي و تلاششان در جهت تامين رفاه براي فرزندان است و حتي در اين راستا از بيشتر خواسته‌هاي خود چشم پوشي نموده و امكانات موجود را به فرزندان خويش اختصاص داده و خود را از بسياري امكانات براي تامين هر چه بيشتر رفاه فرزندانشان محروم مي‌نمايند.

اگرچه كه تامين رفاه براي خانواده هدفي بسيار پسنديده و نيكوست اما،‌ اگر عميق تر و از زاويه ديگري به اين مسئله بنگريم به نكات بسيار ظريفي دست خواهيم يافت.