نقش سرمايه انساني در توسعه اقتصادي 

هرآن چه كه باعث مي شود بازدهي كار بشر با افزايش مهارت هايش بيشتر شود، سرمايه انساني ناميده مي شود. بديهي ترين نمونه اش هم آموزش وپرورش است.

ولي ويژگي مهم سرمايه گذاري در سرمايه انساني اين است كه بخش عمده منافع ناشي از آن به صورت درآمد بيشتر نصيب افرادي مي شود كه از اين سرمايه گذاري ها بهره مند مي شوند. همين ويژگي باعث شده است كه شماري خواهان واگذاري آموزش و بهداشت به بخش خصوصي باشند.

واما چنين نتيجه گيري اي- به گمان من- نشانه ساده انگاري است.

▪ آموزش و بهداشت، در عين حال از اهداف پايه اي توسعه اقتصادي جوامع هستند.

▪ علاوه بر منافع خصوصي، در هر دو مورد منافع عمومي هم وجود دارد كه بايد مورد توجه قرار بگيرد.

▪ مشكل تهيه و تدارك اين خدمات از آن جا اندكي پيچيده مي شود اگر در نظر داشته باشيم كه به احتمال زياد منافع اجتماعي آموزش و بهداشت از منافع فردي شان بيشتر است. اگر اين پيشگزاره را بپذيريم در آن صورت، واگذاري اين خدمات به بخش خصوصي نمي تواند رفاه اقتصادي را به حداكثر برساند. چون نظام تدارك اين خدمات بوسيله بازار، عمدتا بر منافع خصوصي استوار است و درآن صورت، اين احتمال جدي وجود دارد كه اين خدمات به ميزاني كه براي حداكثر كردن رفاه جامعه لازم است توليد نشود.

هرچه كه اختلاف نظر درباره چگونگي سامان دهي اين خدمات در اقتصاد باشد، ولي دراهميت و ضرورت اين خدمات براي توسعه اقتصادي اختلاف نظري وجود ندارد. با اين همه اين كه آموزش و بهداشت چگونه توليد شده و با چه مكانيسمي توزيع مي شود مسايلي است بحث برانگيز.

و اما از نقش سرمايه انساني در توسعه انساني چه مي توان گفت؟

آموزش مطلوب و كافي باعث مي شود تا ظرفيت اقتصاد براي جذب فن آوري تازه و مدرن افزايش يابد.

بهبود بهداشت عمومي موجب افزايش بازدهي نيروي كار خواهد شد. و از تركيب اين دو نيز، توان توليد كنندگي اقتصاد افزايش مي يابد.