واژه Method در لغت به‌معني شيوه خاص انجام دادن كار و Research به معني مطالعه دقيق يك موضوع به منظور كشف حقايق و اطلاعاتي درباره آن موضوع به‌كار رفته است.[1] و Research Methods در اصطلاح، به روش‌هاي گوناگون پژوهش كه براي گردآوري اطلاعات تجربي (واقعي) به‌كار برده مي­شود، گفته مي­شود.[2]

روش­هاي پژوهش در كليه شاخه­هاي دانش بشري از اهميت بالايي برخوردار است زيرا با وجود اينكه براي مطالعه كليه دانش­هاي بشري روش­هاي عمومي يكساني ارائه شده، بسط و توسعه هر يك از دانش­ها به ابداع روش ويژه­اي منوط بوده است كه به‌منزله هويت و شناسنامه آن دانش شمرده مي‌شود.[3] جمعيت و پديده­هاي مربوط به آن نيز با روش­هاي ويژه خود مورد بررسي قرار مي­گيرد. روش­هاي پژوهش جمعيت را مانند دانش­هاي ديگر، به چند طريق طبقه­بندي مي­كنند. برخي از اين طبقه­بندي­ها در ذيل مي‌آيد: